ትምህርተ ጾም ዘኦርቶዶክስ 17 ኽፋል

ደብረ ዘይቲ

እዚ ዕለት እዚ ደብረ ዘይት ይበሃል። ስያሜኡ ከምተን ዚቐደማ ሰንበታት ካብ ቅዱስ ያሬድ ዚተረኽበ ኾይኑ፡ ኣብዚ ዕለት እዚ መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ብዝተዋሓሓዶ ሥጋ ብግርማ መለኮቱ ዳግማይ ንፍርዲ ኸም ዝመጽእን፡ ምልክታት መወዳእታ ዓለም ከመይ ከም ዝኸውን ንሓዋርያት ኣብ ደብረ ዘይቲ ከም ዝመሃረን ከምኡውን ነቲ ብኽብሪ ዝዓረገ ጐይታ ንዝተቐበልዎ ዋጋኦም ንዘይተቐበልዎ ኸኣ ፍዳኦም ኪኸፍል ናይ ምድሪ ሥርዓት ክስዕር፡ ንሰማይን ምድርን ኬኅልፍ፡ ንፈተውቱ ናይ ክብሪ መንግሥቲ ኼውርስ፡ ናይ ቅዱሳኑ ንብዓት ኪደርዝ፡ ንኃጥአን ኪወቅስ፡ ንጻድቃን (ብሩካን እናበለ) ኺውድስ ከም ዝመጽእ እናዘከረት ቤተ ክርስቲያን ንፈጣሪኣ ተምልኽ። ቅዱስ ያሬድ ነዚ ትምህርቲ እዚ ኣብ መዝሙሩ ጠቒሱ ስለ ዚዘመሮን፡ ኣብዚ ዕለት እዚ ድማ ከም ዝዝመር ስለ ዚተገብረን እዚ ዕለት  ደብረ ዘይቲ ይበሃል።

ናይ ዕለቱ ናይ ቅዱስ ያሬድ መዝሙር ኣርእስቲ

እንዘ ይነብር እግዚእነ ውስተ ደብረ ዘይት

(ጐይታና ኣብ ደብረ ዘይት ተቐሚጡ እንከሎ)

ኣብ ጊዜ ቕዳሴ ዚንበቡ ክፍልታት ናይ መጽሓፍ ቅዱስ

1ይ ተሰ 4፡13  ዲያቆን (ገባሬ ሠናይ)

2ይ ጴጥ 3፡7-15 ዲያቆን (ንፍቅ)

ግ.ሓ 24፡1-22 ካህን ተራዳኢ

ምስባክ

እግዚአብሔርሰ ገሃድ ይመጽእ

ወአምላክነሂ ኢያረምም

እሳት ይነድድ ቅድሜሁ

እግዚአብሔር ግልጺ ኾይኑ ኪመጽእ እዩ

ኣምላኽና ኪመጽእ እዩ ስቕ ድማ ኣይክብልን እዩ

ኣብ ቅድሚኡ ዝባላዕ ሓዊ ኣሎ /መዝ 50፡3/

ትርጕም፦ ዚተሰበኸ ምስባክ ብዛዕባ ክልቲኡ ምጽኣት ናይ ኢየሱስ ክርስቶስ ዘመልክት እዩ።

እግዚአብሔር ወልድ ብሥጋ ማርያም (ናይ ማርያም ሥጋ ለቢሱ) ኺመጽእ እዩ፡ መጺኡ ኸኣ ስቕ ኣይክብልን እዩ “አሌ ለክሙ ጸሐፍት ወፈሪሳውያን መደልዋን” ኣቱም ግቡዛት ጸሓፍትን ፈሪሳውያንን ወይልኹም እናበለ ኺግሥፅ እዩ ወንጌልውን ኪምህር እዩ።

እግዚአብሔር ወልድ ብክበበ ትስብእት ብግርማ መለኮት ዳግማይ ኪመጽእ እዩ። መጺኡ ኸኣ ስቕ ኣይክብልን እዩ፡ ንጻድቃን፦ “ኣንቱም ናይ ኣቦይ ብሩኻት ናባይ ንዑ” ኢሉ ኪጽውዖም እዩ። ንኃጥአን ከኣ፦ “ኣንቱም ርጉማን ካባይ ርሓቑ” ኢሉ ከሰናብቶም እዩ። ኣብ ቅድሚኡ ዝባላዕ ሓዊ ኣሎ ማለት ከኣ፡ ጻድቃን ዚድኅኑሉ ሕይወት ኃጥአን ዚጠፍኡሉ መዓት ኣብ ባህርይኡ ኣሎ ማለት እዩ።

ወንጌል ማቴዎስ 24፡1-36 ካህን 

ቅዳሴ፦ ኣትናቴዎስ

ስብከት ዘደብረ ዘይት

ጐይታና ብዛዕባ ዳግም ምጽኣቱ ዚመሃረሉ ክፍሊ ናይ መጽሓፍ ቅዱስ፡ በዚ ዕለት እዚ ድማ ዚንበብ ወንጌል ማቴዎስ ምዕራፍ 24 እዩ። ኣብዚ ትምህርቲ እዚ ጐይታና ብዛዕባ መወዳእታ ዓለም ጥራይ ዘይኮነ ብዛዕባ ምድምሳስ ኢየሩሳሌም ብንጉሥ ጥጦስውን ከም ዝመሃረ ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያን ይሰማምዕሉ። ፖፕ ሺኖና ሣልሳይ ነዚ ኣመልኪቶም ኣብ ዚጸሓፍዎ ቓል ከምዚ ይብሉ፦ “ብርግጽ ጐይታና ኣብ ማቴ 24ን ማር 13ን ዝተዛረቦ ንኽልተ ነገራት እዩ። ንሳቶም ድማ ስለ ጥፍኣት ኢዮርሳሌምን ብዛዕባ መወዳእታ ዓለምን እዩ። “እዚ ዅሉ ክሳዕ ዝፍጸም እዚ ትውልዲ እዚ ኣይኃልፍን እዩ” ዝብል ኣበሃህላ ብዛዕባ ጥፍኣት ኢዮርሳሌም ዝተነገር ትንቢት እዩ። እዚ ውን ኣይተረፈን ኢዮርአሌም ብ70 ዓ.ም ብምድምሳስ ኣይሁዳውያን  ኣብ ልዕሊ ምድሪ ብምብታን ተፈጺሙ እዩ። 

ካልእውን ብዛዕባ መወዳእታ ዓለም ዘይኮነ ብዛዕባ ጥፍኣት ኢዮርሳሌም ዝተነገር ትንቢታት ዝገልጽ ጥቕስታት ንመልከት፡ ማቴ 24፤9-10 ማቴ 24፤ 15-20፤ 40-41 ስለዚ ኵሉ ምዕራፍ ብዛዕባ መወዳእታ ዓለም ዝተነግረ ጌርኩም ኣይትውሰድዎ” ብምባል ይገልጹ።

/1/ ኢየሱስ ካብ ቤተ መቕደስ ወፂኡ ኪኸይድ ከሎ፡ ደቀ መዛሙርቱ ናብኡ ቐሪቦም ሕንጻ ቤተ መቕደስ ኣርኣይዎ። /2/ ንሱ ድማ መሊሱ፡ እዚ ዅሉስ ትርእይዎዶ አሎኹም፧ ኣብዚ ዘይፈርስ እምኒ ኣብ ልዕሊ እምኒ ኣይክተርፍን እዩ፡ እብለኩም አሎኹ፡ በሎም። 

መግለጺ፦ እዚ ምፍራስ ቤት መቕደስ ድኅሪ ሰብዓ ዓመተ ምሕረት ብጥጦስ ሮማዊ ንጉሥ ከም ዝተፈጸመ ይገልጽ። መጽ.ዜና ኣይሁድ።

/3/ ጐይታ ኣብ ደብረ ዘይቲ ተቐሚጡ ኸሎ፡ ደቀ መዛሙርቱ ናብኡ ቀረቡ፡ ብሕት ኢሎም፡ እዚ ምፍራስ ቤት መቕደስ መኣዝ ኪኸውን እዩ፧ ናይ ምምጻእካን ኅልቀት ዓለምንከ ምልክቱ እንታይ እዩ፧ እስከ ንገረና፧ በልዎ። /4/ ጐይታ ኢየሱስ ከምዚ በሎም፡ ሓደ እኳ ኸየስሕተኩም ተጠንቀቑ። /5/ ከመይ ኣነ ክርስቶስ እየ፡ እናበሉ ብዙኃት ብስመይ ኪመጹ እዮም፡ ንብዙኃትውን ኬስሕቱ እዮም። /6/ ውግእን ወረ ውግእን ክትሰምዑ ከለኹም ኣስተውዕሉ ኣይትሰምብዱ። ምኽንያቱ እዚ ዅሉ ብግድን ኪኸውን እዩ፡ እንተኾነ መወዳእታ ሽዑ ኣይኮነን። /7/ ሕዝቢ ኣብ ልዕሊ ሕዝቢ፡ መንግሥቲውን ኣብ ልዕሊ መንግሥቲ ኺለዐል እዩ። ኣብ በቦታኡ ድማ ጥሜትን ፌራን ምንቅጥቃጥ ምድርን ክርክርን ኪኸውን እዩ። 

/8/ እዚ ዅሉ መጀመርታ ቕልውላው እዩ። /9/ በቲ እዋን እቲ ንመከራ ኣኅሊፎም ኪህብኹም ኪገርፉኹምን ኪቐትሉኹምን እዮም። ስለ ስመይ ከኣ ብዅሎም ኣሕዛብ ጽሉኣት ክትኮኑ ኢኹም። /10/ ሽዑ ብዙኃት ኪኽሕዱ፡ ንሓድሕዶምውን ኪጻላልኡን ኪቃተሉን እዮም። /11/ ብዙኃት ሓሰውቲ ነቢያት ኪትንሥኡ ንብዙኃትውን ኬስሕቱ እዮም። /12/ ብሰንኪ ብዝኂ ዓመጽን ክፍኣትን ከኣ ናይ ብዙኃት ፍቕሪ ኽትዝሕል እያ፡ ብዙኃት ከኣ ሃይማኖቶምን ፍቕሮምን ክልውጡ እዮም። /13/ እቲ ተዓጊሡ መከራ ዝቕበል ግና ኪድኅን እዩ።  እቲ ክሳዕ መወዳእታ ዝዕገሥ ግና ንሱ ካብ ፍዳ ኪድኅን እዩ።/14/ ንዅሎም ኣሕዛብ ምስክር ምእንቲ ኪኸውን እዚ ወንጌል መንግሥቲ እዚ ኣብ ምሉእ ዓለም ኪስበኽ እዩ።

መግለጺ፦ ወንጌል መንግሥቲ ማለት፡ ክርስቶስ ወልደ እግዚአብሔር ከም ዝነገሠ ዲያብሎስ ከም ዝተሳዕረ፡ ኣዳም ከም ዝደኃነ፡ ሞተ ሥጋን ሞተ ነፍስን ከም ዝጠፍአ ስለ እተበሥር እዩ /ዮሓ 12፡31-32/። 

ቀዳማይ ሽዑ ኅልቀት፡ ናይ ኣይሁድ ጥፍኣት ኪኸውን እዩ።

ዜስካሕ ክሕ መከራ

ማር 13፡14-23፡ ሉቃ 21፡20-24

/15/ እቲ ብነቢይ ዳንኤል ዝተነግረ ቤት መቕደስ ትፈርሰሉ  ናይ ጥፍኣት ርኽሰት ማለት ናይ ጥጦስ ጣዖት ኣብታ ቕድስቲ ስፍራ ቆይሙ ምስ ረኣኹም፡ እቲ ዜንብብ የስተውዕል።

ካልኣይ፦ መወዳእታ ዓለም ዝኾነሉ ናይ ሓሳዌ መሲሕ (ጸረ ክርስቶስ ጣዖትን ጣዖትነቱን ምስ ረኣኹም ሽዑ ኅልቀት (መወዳእታ) ይኸውን። እቲ ኣብታ ቅድስቲ ስፍራ ቆይሙ ዜንብብ ሰብ ድማ ነቲ ብነቢይ ዳንኤል ዝተነግረ ትንቢት የስተውዕሎ /ዳን 9፡25-27/።

/16/ ቀዳማይ ሽዑ እቶም ኣብ ይሁዳ ዘለዉ ናብ እምባታት ይህደሙ። 17/ እቲ ኣብ ዝባን ናሕሲ ዝጸንሐ ኸኣ ኣብ ቤቱ ንዘሎ ኪወስድ ኣይውረድ።/18/ እቲ ኣብ በረኻ (ኣብ ግራት) ዝጸንሐ ድማ ክዳኑ ኪወስድ ኢሉ ንድኅሪት ኣይመለስ።

ካልኣይ፦ እቶም ኣብ እምነት ዘለዉ፡ ረድኤት እግዚአብሔር ጸግዒ ይግበሩ፡ ኣብ ልዕልና ነፍሲ ዘሎ፡ ምድራዊ ሥራሕ ኪሠርሕ ናብ ምድሪ ኣይውረድ። ኣብ ገዳም ኣብ ምናኔ ዘሎ፡ ዓለማዊ ተግባር ኪሠርሕ ንድኅሪት ኣይመለስ።

/19/ በተን መዓልታት እቲአን ግና ንጥኑሳትን ንመጥበውቲ ሕፃናትን ወይልአን። 

መግለጺ፦ ጥኑሳት ኣብ መገዲ ሕርሲ ስለ ዘጋጥመን እዩ፡ መጥበውቲ ኸኣ ሕፃናት መግቢ፡ ማይ፡ ጸባ እናበሉ ስለ ዘሸግርወን እዩ።

ካልኣይ፦ ብሕሊና ጠኒሶም ብቓል ወሊዶም ንኃጢአት ብተግባር ዘዕብዩ ሰባት ወይልኦም፡ መከራ ነፍሲ ኪረኽቦም እዩ /ያዕ 1፡15/።

/20/  እቲ ምህዳምኩም ብኽረምቲ ወይ ብሰንበት ከይከውንሲ ጸልዩ። 

መግለጺ፦ ክረምቲ ወርኃት ዝናብ ስለ ዝኾነ ንምህዳም ምቹእ ኣይኮነን፡ ሰንበት ከኣ በዓል ስለ ዝኾነ መገዲ ዝሕብር ኣይርከብን እዩ። ከምኡውን ክረምቲ ቈጽሊ እምበር ፍረ የብሉን፡ ሰንበትውን መዓልቲ ሥራሕ ኣይኮነን በዓል እዩ። ንስኻትኩምውን ፍረ ጽድቂ ከየፍረኹም ብቘጽሊ ዝምሰል እምነት ጥራይ ኂዝኩም ከለኹም ሞት ከይረኽበኩም ጸልዩ።

/21/  ከመይ ሽዑ ካብ መጀመርታ ዓለም ኂዙ ክሳዕ ሎሚ ከምኡ ዘይኰነ፡ ድኅሪ ሕጂውን ከቶ ድማ ዘይከውን ብርቱዕ መከራ ኪወርድ እዩ።/22/  እተን መዓልትታት እቲአን ዘይሐጽራ እንተ ዝኾናስ፡ ሥጋ ዝለበሰ ዘበለ ዅሉ ኣይምደኃነን ነይሩ።  ግናኸ እተን መዓልትታት እቲአን ምእንቲ እቶም ኅሩያት ኪሓጽራ እየን። 

መግለጺ፦ ሓሳዌ መሲሕ (ፀረ ክርስቶስ) ዝገሃደለን መዓልታት ሠለስተ ዓመትን ሽዱሽተ ወርኅን እየን /ራእ 11፡2 ዳን 12፡11-12/። ከምኡውን ካብ መዓልቲ ሲሶ ካብ ለይቲውን ሲሶ ይጐድል፡ ቀልጢፉ ይመሲ ቀልጢፉ ይወግሕ ስለዚ ኪሓጽራ እየን በለ /ራእ 8፡12።

/23/  ሽዑ ዝኾነ ሰብ እንሆ ክርስቶስ ኣብዚ ኣሎ ወይ ከኣ ኣብቲ ኣሎ፡ እንተ በለኩም፡ ኣይትእመኑ።/24/ ምኽንያቱ ከኣ ብስም ክርስቶስ ዘታልሉ  ነቢያትን (መምህራን) ኪለዓሉ እዮም። ንመስሓቲ ዝኸውን ዓቢይ ምልክትን ተኣምራትን ኪገብሩ እዮም። ኣይከኣሎምን እምበር እንተ ተኻእሎምሲ፡ ነቶም ኅሩያት እኳ መስሓትዎም። 

ቅዱስ ጎርጎርዮስ ዓቢይ፦ እንተተኻእሎምሲ “ስለምንታይ እንተተኻእሎምሲ ኢሉ? ዋላ እኳ እንተተጠራጠረ ዋላ እኳ እግዚአብሔር እንታይ ከም ዝመጽእ ኣቐዲሙ ዝፈልጥ እንተኾነ፡ እዚ ሓደ ካብዞም ክልተ ነገራት ክኸውን ይኽእል እዩ። ብሓቂ ኅሩያት እንተኾይኖም ፈጺሞም ክስሕቱ ኣይክእሉን እዮም፡ ክስሕቱ ዝኽእሉ አንተ ኮይኖም ግና ሕሩያት ኣይኮኑን…..ነዚ ዝበለና እምበኣር እቲ ሓሰውቲ ነቢያት ዘስሕትዎ ምስሓት ማዕረ ኽንደይ ዓቢይ ምዃኑ ኣድህቦ ንኽንገብር ኢሉ እዩ።

 “ብዙኃት ኣቦታት እዞም ነገራት እዚኣቶም ቀቅድሚ ክርስቶስ ምምጻኡ ከምዚ ተጻሒፍዎ ዘሎ ክፍጸሙ ምዃኖም ይኣምኑ። ቅድሚ ክርስቶስ ብደመና ምግላጹ እዚ ማተርያላዊ (ንዋታዊ) ዓለም ፈጺሙ ክደምሰስ እዩ፡ እቲ ሰማያዊ ዘለዓለማውን ዓለም ምእንቲ ኽግለጽ። (ኢሳ 13: 10 - 13) (ኢሳ 34: 4) (ሕዝ 32: 7, 8) (ኢዩኤል 2: 10) (ኣሞጽ 8: 9, 10)

/25-26/ እንሆ፡ ኣቐዲመ ነጊረኩም ኣሎኹ። እምበኣር ክርስቶስ ኣብ ምድረ በዳ ኅብስቲ ኣበርኪቱ ይምግብ አሎ፡ እንተ በሉኹም ናብኡ ኣይትኺዱ፡ እነሆ ኣብ ውሽጢ ቤት ጸሎት ይምህር ኣሎ እንተ በሉኹምውን፡ ኣይትእመኑ።/27/ ከመይሲ ምብራቕ (ፀሓይ) ካብ ምብራቕ ወፂኡ ክሳዕ ምዕራብ ከም ዝርአ፡ ምጽኣት ክርስቶስ ድማ ከምኡ ኪኸውን እዩ። ማለት ኣብ ኵሉ ኪርአ እዩ። /28/  ገምቢ ኣብ ዘለዎ፡ ኣሞራታት ከኣ ናብኡ እዮም ዝእከቡ። 

መግለጺ፦ ሉቃስ ከም ዝጸሓፎ “ጐይታ ኣበይከ እዩ” ኢሎም ሓተትዎ /ሉቃ 17፡37/። ክርስቶስ ኣብ ዘለዎ ምእመናን ኣብኡ ኪርከቡ እዮም። አንስርት ማለቱ ንስሪ ክንፊ ኣለዎ፡ ላዕሊ ላዕሊ ይበርር፡ ምእመናን ድማ ክንፊ ጸጋ ልዕልና ነፍሲ ኣለዎም።